Andrzej Kirmiel

Gmina i cmentarz żydowski w Skwierzynie

Gmina żydowska w Skwierzynie

Gmina żydowska w Skwierzynie (1) należała do najbardziej zamożnych i znaczących w zachodniej Wielkopolsce. Również pod względem ilości członków wybijała się wyraźnie na czoło przed społeczności żydowskie Międzyrzecza, Międzychodu, Trzciela, Sierakowa i Bledzewa. (2) Przypuszcza się, że Żydzi osiedlali się w tym przygranicznym, posiadającym komorę celną królewskim mieście już w XIV wieku.

Jüdische Gemeinde und jüdischer Friedhof in Schwerin a.d. Warthe

Zur Geschichte der Schweriner Jüdischen Gemeinde

Die Schweriner Jüdische Gemeinde (1) gehörte zu den vermögendsten und bedeutendsten im westlichen Großpolen. An Mitgliederstärke war sie den jüdischen Gemeinden in Meseritz (Międzyrzecz), Birnbaum (Międzychód), Tirschtiegel (Trzciel), Zirke (Sieraków) und Blesen (Bledzew) überlegen. (2) Man vermutet, dass sich die Juden in dieser königlichen Grenzstadt, die eine Zollkammer besaß, bereits im 14. Jahrhundert ansiedelten.

Losy cmentarza żydowskiego w Międzyrzeczu

Międzyrzecz, jedno z najważniejszych miast Pierwszej Rzeczpospolitej na jej zachodnich rubieżach, ma długą i fascynującą historię. Jest ona ciekawa nie tylko poprzez polityczne znaczenie miasta, ale również – a może nawet bardziej – ze względu na etniczną i religijną różnorodność jego mieszkańców. Podobnie jak w pobliskiej Skwierzynie mieszkali tu obok siebie Niemcy, Żydzi i Polacy.

Jüdische Spuren in Międyrzecz (Meseritz)

Meseritz, eine der wichtigsten Städte im westlichen Grenzgebiet der Ersten Polnischen Republik, hat eine lange und faszinierende Geschichte. Nicht nur wegen der politischen Bedeutung der Stadt, sondern auch – oder vielleicht gerade – wegen der ethnischen und religiösen Vielfalt seiner Einwohner. Ähnlich wie im benachbarten Schwerin an der Warthe (Skwierzyna) wohnten hier Deutsche, Juden und Polen nebeneinander.

Żydowskie dziedzictwo kulturowe na polskich Ziemiach Zachodnich – dziedzictwo niczyje?

Nagłówek: 
Moja mała ojczyzna: żydowskie ślady na Środkowym Nadodrzu

Na umownie rozumianym Środkowym Nadodrzu (pokrywającym się mniej więcej z terenem dzisiejszego województwa lubuskiego) zachowało się około 30 cmentarzy żydowskich oraz 10 synagog i domów modlitewnych. Dzisiaj tylko w łużyckich Żarach [Sorau] znajduje się zorganizowana społeczność żydowska, posiadająca dom modlitewny i cmentarz znajdujący się na wydzielonej kwaterze cmentarza komunalnego. Oczywiście dzisiejsi żarscy Żydzi nie są kontynuacją gminy przedwojennej i pojawili się tam dopiero po 1945 roku.

Jüdisches Kulturerbe in Westpolen – niemandes Erbe?

Nagłówek: 
Meine Heimat. Jüdische Spuren im Gebiet der Mittleren Oder

Im konventionell verstandenen Gebiet der Mittleren Oder (das sich in etwa mit dem Gebiet der heutigen Wojewodschaft Lubuskie deckt) sind ungefähr dreißig jüdische Friedhöfe sowie zehn Synagogen und Gebetshäuser erhalten. Heute gibt es nur noch im Lausitzer Żary [Sorau] eine organisierte jüdische Gemeinde, die ein Gebetshaus und einen Friedhof in einem abgeteilten Teil des Kommunalfriedhofs besitzt.